Zielnik PROFEED

Sylimaryna

wróć

Sylimaryna- sposób na zdrową wątrobę.

 

Szybkie tempo wzrostu zwierząt oraz chęć uzyskania jak najwyższych przyrostów dobowych przy jednocześnie niskim zużyciu paszy, prowadzi w konsekwencji do uszkodzeń wątroby. Jedną z najbardziej docenionych roślin ochraniających miąższ wątroby jest ostropest plamisty (Silybum marianum). Jest to roślina jednoroczna z rodziny astrowatych, z charakterystycznymi marmurkowatymi liśćmi. Materiał zielarski pozyskiwany jest głównie z upraw zlokalizowanych w środkowej oraz południowej Europie, Południowej i Północnej Ameryce, a także z Australii. W dzikiej formie rośnie w północnej Afryce. Surowcem posiadającym wartość zielarską jest owoc ostropestu- ciemna niełupka, głównie jej okrywa.

Ostropest znany był już w starożytności jako naturalny lek. Jego właściwości wykorzystywano przy schorzeniach wątroby i w żółtaczce. Znana powszechnie przez nas sylimaryna, to grupa substancji pochodzenia roślinnego – flawonolignanów.

W sylimarynie możemy wyszczególnić cztery główne składniki:
  • izosylibina
  • sylibina
  •  sylikrystyna (sylichrystyna)
  • sylidianina (sylidionina)

W ekstrakcie sylimaryny zawartość składników kształtuje się w granicach: sylibiny 50-60% i to jej przypisuje się właściwości terapeutyczne, izosylibiny 5%, sylikrystyny 20%, a silydianiny 10%. Pozostałe związki oznaczone w nasionach ostropestu plamistego to m.in. flawonole: kwercetyna, kemferol i ich glikozydy, olej tłusty.

Aktywność biologiczna flawonolignanów uzależniona jest od wchłaniania, które kształtuje się na poziomie od 20% do 50%. Główny czynnik ograniczający jej aktywność stanowi sylibina o niskiej rozpuszczalności w wodzie oraz słabej wchłanialności jelitowej. Mimo tego sylibina zaliczana jest do najaktywniejszych składników sylimaryny.

W produkcji farmaceutycznej wykorzystywana jest sylimaryna pochodząca z łuski nasion. Jak podaje Górecki sylibina należy do związków trudno rozpuszczalnych, jednak uzyskano pochodne tego związku, charakteryzujące się lepszym poziomem wchłaniania.

Ekstrakty oraz wyciągi ostropestu plamistego wielokrotnie były tematem licznych badań i doświadczeń. Shimaa I. i in. w swoich doświadczeniach wykazali ochronny wpływ ekstraktu z ostropestu plamistego na komórki wątroby. Najlepsze efekty uzyskano podając ekstrakt w ilości 200 i 400 mg/ kg m.c. Osłonowe i antyoksydacyjne działanie zostało przypisane flawonoidom obecnym w wyciągu z ostropestu. Uznano, że ostropest plamisty znacząco wpłynął na aktywność przeciwutleniającą.

P. SUCHÝ i in. również wykorzystali w badaniach nasiona ostropestu. Celem tych badań było sprawdzenie wypływu Silybum marianum na wątrobę brojlerów. Ptaki podzielono na trzy grupy karmione pełnoporcjową mieszanką paszową. Grupę kontrolną bez dodatku ostropestu plamistego, grupę P1 żywiono z dodatkiem 0,2% nasion ostropestu, grupa P2 otrzymywała paszę z dodatkiem 1% nasion. Dodatkowo w 44 dniu tuczu podzielono kurczęta na 6 grup, a 3 z nich otrzymały hepatoksyczny antybiotyk- chlorotetracyklinę. Do 52 dnia obserwowano przede wszystkim stan zdrowia kurcząt. Wyniki badań biochemicznych dowodzą, że podczas tuczu brojlerów dochodzi do uszkodzenia wątroby. Autorzy zwracają uwagę na fakt dużego stłuszczenia wątroby w grupie kontrolnej. Potwierdzono ochronny wypływ sylimaryny podczas podawania substancji hepatoksycznych. Wyniki badań histologicznych wątroby brojlerów po podaniu wyższej dawki ostropestu potwierdziły efekt ochronny sylimaryny. Najwyższy poziom stłuszczenia odnotowano w grupie kontrolnej, której podawano antybiotyki oraz w grupie, która karmiona była najniższą dawką sylimaryny i jednocześnie otrzymywała antybiotyk.

Interesujące wyniki uzyskali Ajiboye J.A. i in. Zaobserwowali oni skuteczność ochronną w przypadku podawania sylimaryny w połączeniu z witaminą C aniżeli w przypadku, gdzie stosowano te substancje osobno. D. Tedesco i in. badali również wpływ sylimaryny na wydajność mleczną i zdrowie u krów mlecznych. Doświadczenie przeprowadzono w okresie okołoporodowym, gdzie występuje największe ryzyko subklinicznego stłuszczenia wątroby oraz w początkowej fazie laktacji. W grupie krów, którym podawano sylimarynę nie stwierdzono żadnych zachorowań zwierząt, w przeciwieństwie do grupy kontrolnej, w której odnotowano niższą wydajność mleczną i większy spadek masy ciała.

Nasiona ostropestu znajdują zastosowanie w celach ochronnych wątroby przed szkodami wywołanymi przez wirusy zapalenia wątroby oraz inne substancje hepatoksyczne. Stymulują regenerację wątroby.

Sylimaryna wymiata wolne rodniki, które doprowadzają do uszkadzania komórek i zwiększenia ich podatności na toksyny. Publikacje zwracają uwagę, że może mieć ona dziesięciokrotnie silniejsze działanie antyoksydacyjne niż witamina E.

Grajewski i in. dowodzą, iż w przypadku zatrucia toksynami grzybowymi, szczególnie ochratoksyną A, najlepsze efekty w leczeniu daje sylimaryna.

Wstępne badania świadczą o właściwościach przeciwnowotworowych ostropestu plamistego.

Jak podaje Kohlmünzer sylibina resorbowana jest z przewodu pokarmowego na poziomie 20-50%. Stosowane dawki sylimaryny, w tym sylibiny nie wykazują toksyczności w stosowanych dawkach. Ajit Kiran Kaur zwraca uwagę na brak toksyczności sylimaryny podczas doświadczenia, w którym podawano ją w dawkach 5000 mg/kg masy ciała szczurom oraz myszom. W innym doświadczeniu podawano ją szczurom i psom przez 12 miesięcy w dawkach od 50 do 2500 mg/kg masy ciała. W badaniach pośmiertnych zwierząt nie wykazano zmian związanych z toksycznością sylimaryny.

Sylimaryna odznacza się działaniem ochronnym przed złym wpływem etanolu i metanolu, antybiotyków oraz toksyn roślinnych.  Sylibina zapobiega spustoszeniom w organizmie, jakiego dokonują toksyny grzybowe, które prowadzą do uszkodzenia wątroby. Utrudnia ona przenikanie toksyn poprzez uszczelnianie błon komórkowych. Dodatkowo większość sylibiny kumuluje się w drogach żółciowych, zapewnia to stały obieg tego związku wewnątrz wątroby. Tamayo C i in. oraz Grajewski i in. proponują stosowanie sylimaryny w celu leczenia marskości wątroby, zapaleń wątroby, uszkodzeń wątroby wywołanych przez toksyny grzybowe. Sylimaryna charakteryzuje się działaniem zapobiegającym zastojom żółci, przeciwdziała kamicy żółciowej. Znana jest jako substancja przeciwzapalna, rozkurczowa i żółciotwórcza. Wyciąg z ostropestu sprawnie eliminuje objawy niestrawności, zwiększa zakres tolerancji na przyjmowanie pokarmów wysokobiałkowych i tłustych.

© PROFEED